نوشته زیبا و اسرار سوختن نی و مولانا

اسرارِ سوختن نی 

نی  خودرو و در کنار برکه یا رودخانه یا تالاب می‌روید. 
در برخی مناطقِ ایران، در یک روز خاص، بعد از اذان مغرب، آتش را در انبوه نیزار رها می‌کنند و می‌سوزانند و این سوختن تا سحر ادامه می‌یابد.
در دل شب، بهنگام سوختن نیزارها، صداهایی عجیب و  پُر از اسرار بگوش می‌رسد و تا سحر غوغایی برپاست...!
دمادم صبح و قبل از طلوع آفتاب، به نیزار سوخته می‌روند؛
بعضی از نی‌ها نسوخته‌اند و در آتش سرخ شده یا بقولی پخته شده‌اند.
نی‌های سرخ شده را جمع‌آوری می‌کنند و از بین آنها، جدا سازی آغاز می‌شود. 
برخی از نی‌ها که دارای هفت بند و کمتر از یک متر هستند به درد سازِ نی اصیل می‌خورند. 
برخی بدرد فلوت و نی‌لبک و دوسازه، قشمه و... 

اما موضوع اینجاست! آن دسته از نی‌ها که ساز می‌شوند، باید زمانی که نواخته می‌شوند، اسرار سوختن را بیان کنند.

مولانا در اولین بیت از دفتر اول، در مثنوی خود  از "نی" می گوید:

بشنو از نی، چون حکایت می‌کند
از جــدایی‌هــــــا شـکایت می‌کند

اما در عرفان، یکی از معانی نِی؛
نه است، نیی، نیستی، هيچی..
در حقیقت، نِی، نماد انسان فارغ از خود است، دلباخته‌ی معشوق واقعی و بریده از تمام مادیات و مسائل دنیوی...!
پایین‌تر از همه خود را می‌انگارد، ولی در مقابل، به درکِ اشرف مخلوقات رسیده و می‌داند که ؛ معشوق از او، تعهد گرفته 
اما منیَت خود را نابود ساخته و از من و تویی، دوگانگی و چندگانگی گذشته، وحدت ساخته و جز "او" را نمی‌بیند.

نی حدیث راهِ، پـر خون می‌کند
قصه‌های عشقِ، مجنون می‌کند

یک‌شب آتش در نیــستانی فتــــــــاد
سوخت چون اشکی‌که بر جانی فتاد

شعله تا سرگرم کار خویش شد
هر نی‌ای شمع مزار خویش شد

نی به‌آتش گفت:کاین آشوب چیست؟
مرتورا زین سوختن مطلوب چیست؟

گفت آتش: بی‌سبب نفروختم
دعوی بی‌معنی‌ات را سوختم

زانکه می‌گفتی نی‌ام،با صد نمود
همچنان‌در بند خود بودی‌،که بود

مرد را دردی اگر باشدخوش است
دردبی دردی، علاجش آتـش است

با چنین دعوی، چرا ای کم عیــار
برگ خود می‌ساختی هر نو بهار؟

در میان نی‌های سرخ شده ، تعدادی نی سرخ شده و پخته کوتاه نیز می‌ماند، که توان فریادِ ساز را ندارند،آنها نیز عاقبتی عجیب دارند!؛
آن نی‌ها، قلم می‌شوند،
می‌گویند و می‌خروشند، 
شِکوه می‌کنند و آگاه می‌کنند
و گاهی نیز می‌نالند..
بی‌صدا و خاموش.....!